W świecie rowerów istnieje tylko jeden typ jednośladów, które mogą obejść się bez pedałów. Nie będziemy jednak zajmować się tzw. rowerkami biegowymi dla dzieci, ponieważ ich użytkownicy najprawdopodobniej nie posiedli jeszcze umiejętności czytania 🙂
Koniec żartów! Przechodzimy do poważnego meritum poradnika, czyli określenia czym są pedały rowerowe, na jakie typy się dzielą i jakie pedały wybrać, aby cieszyć się efektywną i komfortową jazdą!
Definicja
Definicje bywają tyleż nudne, ile istotne dla zrozumienia całości wywodu. W tym wypadku ograniczymy się do absolutnego minimum, które będzie ważne w kontekście pojęcia wagi, którą powinno się przykładać do wyboru odpowiedniego typu i modelu pedałów.
Pedały rowerowe są częścią układu napędowego roweru, przy pomocy której przekazywana jest energia wytwarzana poprzez ruch nóg kolarza, za pośrednictwem korbowodu, do napędzenia całości pojazdu.
To właśnie dzięki nim wprawiamy w ruch naszego dwukołowego rumaka i to od nich zależy, jak skutecznie będziemy to robić tzn. w jaki sposób możliwe będzie osiągnięcie maksimum prędkości i wygody jazdy przy możliwie najmniejszym wysiłku.
Typy / rodzaje pedałów rowerowych
Pedały rowerowe dzielą się na dwa podstawowe typy:
pedały platformowe
pedały zatrzaskowe
Poniżej wyjaśnione zostaną bardziej precyzyjnie różnice między tymi rodzajami, ich przeznaczeniem i charakterystyką.
Pedały rowerowe platformowe
Pedały, z którymi każdy z nas na pewno miał w swoim życiu do czynienia. Montowane w lwiej części rowerów rekreacyjnych, górskich, BMX i freeride. Składają się z ramki (płaskiego elementu – platformy), która przymocowana jest za pomocą łożyskowanej osi do korby. Wykonywane są one ze stali chromowo-molibdenowej (i to tworzywo jest zalecane!), chociaż tańsze modele mogą być wyposażone w pedały plastikowe lub gumowe.
Pedały platformowe mogą posiadać noski, do których możliwe jest włożenie czubka buta, aby zwiększyć efektywność przekazywania energii. Dobrą i powszechną praktyką jest stosowanie w pedałach platformowych elementów odblaskowych gwarantujących widoczność dla kierowców i bezpieczeństwo jazdy po zmroku.
W przypadku rowerów innych niż rekreacyjne, a również wyposażonych w pedały platformowe, stosuje się kolce wystające powyżej powierzchni platformy, aby zapewnić większą przyczepność z obuwiem.
Na rzecz tego typu pedałów przemawia brak konieczności posiadania specjalistycznych butów do jazdy i wygoda napędzania roweru dla amatorów lub “jeźdźców rekreacyjnych”.
Pedały rowerowe zatrzaskowe
Jeżeli myślimy o jednym z przełomowych zwrotów w rozwoju konstrukcji rowerów i zwiększeniu efektywności jazdy, to jest nim bez wątpienia pierwsze wykorzystanie pedałów zatrzaskowych, dzięki którym rowerzysta oddaje swoją energię nie tylko poprzez naciskanie na pedały, ale również podciągając nogi.
Ten rodzaj pedałów charakteryzuje się specyficzną budową, polegającą na połączeniu dedykowanego obuwia rowerowego z blokami, poprzez zatrzask z resztą pedała.
Aby rozpocząć jazdę na rowerze wyposażonym w taki sprzęt, należy położyć nogę na pedale i nacisnąć nań częścią buta z blokiem, aby doszło do zatrzaśnięcia się zapięcia i stworzenia integralnego mechanizmu między obuwiem i pedałem. Wypięcie się z pedałów polega na skręcenie stopy w lewo lub prawo. W tym momencie mechanizm blokujący odbezpiecza się, a blok “wyskakuje” z zatrzasku.
Prekursorem w produkcji pedałów zatrzaskowych jest firma Look, chociaż aktualnie najpopularniejszy system wynaleziony został przez Shimano, które w 1990 roku opatentowało SPD (Shimano Pedaling System).
Obok wyżej wymienionych firm, warto zwrócić uwagę na produkty takich marek jak Time, Bebop, Crank Brothers, czy Speedplay.
Niestety nie wszystkie pedały zatrzaskowe są kompatybilne ze wszystkimi systemami, dlatego należy starannie dobierać sprzęt dla siebie, szczególnie jeżeli masz zamiar korzystać z jednego rodzaju obuwia przy pedałach pochodzących od wielu różnych producentów.
Pedały zatrzaskowe oferują różnego poziomu tzw. luzy robocze, czyli przestrzeń, w której może poruszać się but rowerzysty w poziomie. Waha się on od 10 stopni w przypadku systemów Shimano, do nawet 20 stopni w sprzęcie innych producentów. Większy luz daje możliwość wygodniejszego ustawienia stopy na pedale, a mniejszy szybszego wypięcia obuwia z pedału.
Pedały zatrzaskowe sprawdzą się doskonale podczas jazdy szosowej, wyścigów i mało wymagających wyjazdów terenowych. Początki i doskonalenie specyficznej techniki jazdy w “zatrzaskach” bywają trudne, ale późniejsze benefity wynikające z efektywności pożytkowania energii podczas jazdy bardzo szybko wynagrodzą nam wstępne niedogodności.
Opcja pośrednia – pedały dwustronne
Jeżeli nie jesteście jeszcze zdecydowani, jaki rodzaj pedałów wybrać dla siebie, może najlepszą opcją będzie wybór pedałów dwustronnych. Ich konstrukcja składa się z jednej strony z platformy, a z drugiej z części z zatrzaskami. To szczególnie praktyczne rozwiązanie dla osób, które posiadając jeden rower, wykorzystują go w różnych celach – zarówno do jazdy rekreacyjnej, jak i bardziej wyczynowej – szosowej.